Je kleintje in detail

De gemiddelde maten van een voldragen baby zijn :

• een gewicht van 3,300 kg
• een lengte van 50 cm
• een schedelomtrek van 35 cm

Dat zijn natuurlijk slechts gemiddelden. Sla niet in paniek als je kindje meer of minder weegt tenzij de kinderarts iets anders zegt.

Maak je niet onnodig ongerust als het hoofd je van je baby een ietwat eigenaardige vorm heeft. Het is nog maar net door een heel nauwe opening gekomen.

Over enkele dagen is dat voorbij, want een schedel is heel elastisch bij de geboorte. Een baby die met een keizersnede geboren is, heeft meestal een mooier gevormd hoofdje. Als je kindje met behulp van een vacuüm extractor geboren werd, heeft het soms een bloedbuil onder de hoofdhuid.

Deze buil verdwijnt vanzelf na enkele weken.

Bij een zuigeling liggen de schedelbeenderen niet helemaal tegen elkaar. Zo kan het sche deldak uitzetten naarmate de hersenen zich ontwikkelen. De schedel is op één plaats nog niet verbeend. Die plek bevindt zich op de kruin van het hoofd, heeft de vorm van een ruit en sluit zich wanneer je baby tussen de 9 en 18 maanden oud is. Je mag dat deeltje van de schedel zonder enig risico aanraken. Je kan je baby’s haartjes dus gerust wassen!

Je baby kan het hoofdje nog niet alleen rechtop houden. Gedurende de eerste 3 maanden moet je het hoofdje ondersteunen in de holte van je arm. Wees echter niet bang als je merkt hoe ‘onzorgvuldig’ de dokter met je baby omspringt. De ‘gymnastiek’ die hij of zij je spruit laat doen, houdt geen enkel risico in: het maakt deel uit van het neurologisch onderzoek van je baby. Moest het echter zijn dat je kleintje het hoofd steeds in dezelfde richting gedraaid houdt, kan je dat best tegen je dokter vertellen. Mogelijk heeft het een bloeduitstorting ter hoogte van de nekspier. In dat geval kan een beetje kinesitherapie wonderen doen.

Als je het gezicht van je baby aandachtig be kijkt, zal je een paar trekjes ontdekken die ken merkend zijn voor een pasgeborene:

• fijne witte puntjes op de neus, het voorhoofd en de kin, die worden ook wel gierstkorrels genoemd en verdwijnen na enkele weken,
• het fijne donshaar of lanugo dat gedurende enkele maanden de huid bedekt,
• de rode vlekken op de oogleden, tussen de wenkbrauwen en in de nek, men noemt ze angiomen, meestal nemen ze gedurende het eerste levensjaar af.

Als je kindje met een kaal hoofdje geboren werd, zal je enkele maanden tot soms zelfs een jaar geduld moeten hebben om de kleur van het haar te kennen. Andere baby’s hebben wel hoofdhaar bij hun geboorte. Dat is foetaal haar dat meestal helemaal zwart is en zijdeachtig aanvoelt. Het is echter slechts tijdelijk zodat je achteraf vaak nog voor verrassingen komt te staan.

Dat is niet alles:

• je baby kan deze prachtige haardos volledig verliezen en helemaal kaal worden alvorens het haar opnieuw begint te groeien, de kleur kan daarbij ook nog veranderen,
• je kleintje kan een kale plek krijgen op de plaats waarop het ligt bij het slapen,
• foetaal haar kan geleidelijk verdwijnen en onmiddellijk vervangen worden door nieuw haar, zodat je er nauwelijks iets van merkt, behalve als de kleur verschilt.

Bij de meeste pasgeborenen zijn de ogen don ker. Ze krijgen hun definitieve kleur pas later, meestal na 3 maanden.

Bij de geboorte zijn de ogen vaak opgezwollen en soms gekleurd door de druppeltjes die men er vlak na de geboorte indoet om een infectie te vermijden. Wees geduldig, binnen twee dagen is er niets meer van te zien.

Heb je trouwens al gemerkt hoe aandachtig je baby je aankijkt terwijl je hem of haar voedt? Wat is de natuur toch mooi: vanaf de geboorte ziet een baby goed op een afstand van 30 cm. Dat is net genoeg om degene te zien die hem of haar voedt: jij dus!

Goed om te weten

Kijkt je baby gedurende de eerste weken af en toe scheel? Dat is geen reden tot pa- niek. Het komt wel vaker voor tijdens de eerste drie maanden.

Bij de geboorte kan een kindje er vreemd uitzien: helemaal rood en bedekt met een wit smeersel. Je hebt het zelfs moeilijk om jezelf ervan te over tuigen dat het jouw baby is die verborgen gaat onder die viezigheid.

• Baby’s worden geboren met een hoog aantal rode bloedcellen in hun bloed. Die waren voor hem onmisbaar tijdens het verblijf in de baarmoeder. Het is dit grote aantal dat de huid zijn dieproze en zelfs rode kleur geeft.

• Het witachtige smeersel dat de huid van je kindje bij de geboorte volledig bedekt, is het vernix caseosa. Dit witachtige smeersel beschermt de huid. Daarom worden pasgeboren baby’s niet meteen gewassen.

• Bij het eerste badje van je baby zal je misschien merken dat het op de schoudertjes wat te veel haar heeft. Dat is een soort dons die enkele maanden zichtbaar kan blijven.

• Sommige baby’s hebben onderaan op de rug een blauwgrijze pigmentvlek die men verkeerdelijk voor een blauwe plek zou kunnen aanzien. Die leikleurige vlek, ook mongolenvlek genoemd, is een soort familiekenmerk dat vaak voorkomt bij baby’s van zuiderse types en kleurlingen. Ze verdwijnt meestal in de loop van de eerste levensjaren.

• Na de geboorte krijgen sommige baby’s geelzucht (of icterus): de huid verkleurt geel tot oranjeachtig. Meestal gaat het om een fysiologisch fenomeen, maar soms is behandeling nodig. Bij de geboorte wordt het teveel aan rode bloedcellen afgebroken. Uit het gebroken membraan van het bloedlichaampje komt rood pigment vrij, hemoglobine. Die hemoglobine wordt op zijn beurt afgebroken tot een geel pigment, bilirubine. Die moet, om te worden afgevoerd, door de lever worden omgezet. Maar bij veel pasgeboren (en alle te vroeg geboren) baby’s kan de lever dat nog niet aan, zodat de bilirubine zich in het organisme gaat opstapelen en in het bijzonder in de huid, wat de baby een gele kleur geeft. Een pasgeborene wordt elke dag beter in staat om de overtollige bilirubine weg te werken. Maar het probleem met geelzucht is dat een teveel aan bilirubine gevaarlijk kan zijn voor de hersenen.

In sommige kraamklinieken wordt een transcu tane monitor gebruikt om het bilirubinegehalte te meten. Lijkt de waarde te hoog, dan wordt een prikje genomen voor een bloedonderzoek. Er bestaan curven die, afhankelijk van de leeftijd van de baby, de waarde bepalen vanaf wanneer behandeling nodig is.

Die bestaat erin het kindje in zijn blootje onder een speciale lamp (met blauw licht) te leggen, die de bilirubine gaat afbreken: fototherapie. Dat kan enkele dagen duren.

Het maakt je misschien wat onwennig, maar tij dens de behandeling mag je je kindje gewoon voeden, wassen, verschonen en knuffelen.

Zolang je baby in je buik verbleef, voedde je hem of haar via de navelstreng. Van zodra je baby je lichaam verliet, werd die navelstreng doorgeknipt, vaak door je partner. Het hele le ven lang zal je kindje daarvan in het midden van zijn lichaam het litteken meedra gen. Na enkele dagen is de navelstreng verdroogd en valt hij af. In iedere materniteit wordt de navelstreng op een andere manier ver zorgd. Het belang rijkste is dat de navel altijd proper is en zo droog mogelijk blijft. De navel is het litteken van de navelstreng. Hij ziet er bij iedereen anders uit: bij sommigen trekt hij naar binnen toe, bij anderen staat hij een beetje naar buiten. Er is geen voorschrift voor hoe een navel er moet uitzien.

Soms gaat de navel uitpuilen: dat is een na velbreuk. Meestal verdwijnt dat vanzelf na het eerste levensjaar, anders zeker voor het derde jaar, als de buikspieren wat steviger worden. Het is dus niet nodig om er een pleister over te kleven of het af te spannen, dat heeft geen en kel effect. Als het een grotere breuk is of als de breuk aanhoudt tot na zijn derde verjaardag, laat je er best een arts naar kijken.

Het is een jongetje !

Als je de penis van je baby wast, gebeurt het soms dat je de voorhuid niet kan terugtrekken. Dat is normaal, omdat bij baby’s de voorhuid vaak nog vergroeid is met de eikel. Deze ver groeiing zal stilaan vanzelf verdwijnen. Het volstaat dat je tijdens zijn badje de voorhuid zachtjes over de eikel terugschuift. Dat kan jij eventueel doen, maar wees gerust, wanneer hij groter wordt, doet je kereltje het zelf wel. Begin zeker niet met oefensessies in het achteruit schuiven van de voorhuid. Doe het geleidelijk aan en vertrouw erop dat de natuur haar werk doet. Gaat het op de leeftijd van 3 tot 4 jaar nog steeds niet vanzelf, raadpleeg dan een dokter. Je staat mogelijk versteld van de indrukwek kende omvang van zijn scrotum! Dat betreft meestal een hydrocele, of met andere woorden een vochtophoping in het balzakje die vanzelf verdwijnt. Bij een voldragen jongetje zijn de teelballen in het scrotum ingedaald. De kinder arts die je baby onderzoekt moet nagaan of dat wel het geval is. Het kan gebeuren dat de arts, bij een medisch onderzoek, de teelballen van je grote jongen niet palpeert. Als je er echter zeker van bent dat ze bij de geboorte in het scrotum waren ingedaald, hoef je niet ongerust te zijn en is een chirurgische ingreep niet no dig: je kleine man heeft gewoon teelballen die zich gemakkelijk in de onderbuik terugtrekken.

Het is een meisje!

Ze kan al direct na de geboorte zoiets als een puberteitscrisis doormaken, met een licht witte of deels bloederige vaginale afscheiding, een zwelling van de tepeltjes en soms wat melk afscheiding. Deze verschijnselen behoren tot de ‘genitale crisis’ en houden verband met het feit dat de baby brutaal werd gescheiden van de seksuele hormonen van de moeder. Ze ver dwijnen vanzelf na een paar dagen.

Goed om te weten

Vloeit er vocht uit het naveltje enkele dagen na het afvallen van de navelstreng, desin fecteer de wonde dan met een antisepticum zoals chloorhexidine. Als er granulatieweef sel of etter ontstaat, waarschuw je best de dokter.

Een weetje

Gezwollen borstjes en melkafscheiding kunnen zowel bij jongetjes als bij meisjes voorkomen.

Bij een pasgeborene zijn de armen en benen steeds ingetrokken. Als je dan een armpje of een beentje strekt en weer loslaat, zal je baby ze onmiddellijk opnieuw samentrekken, net als een veer. De arts zal de heupen van je baby grondig onderzoeken, op zoek naar een ‘aan geboren luxatie’, vooral als je baby in zithou ding in je buik zat (hoofdje naar boven, voet jes naar beneden). Als er een risico bestaat (bijvoorbeeld als aangeboren heupluxatie in de familie voorkomt) of als na onderzoek iets abnormaals aan de heupen wordt vastgesteld, dan zal snel een echografie genomen worden. Deze vrij onschuldige afwijking is in de meeste gevallen gemakkelijk te verhelpen met een vroegtijdige behandeling door een kinderor thopedist.

De eerste ontlasting is heel typisch en draagt de naam ‘meconium’. Dat is hetgeen wat zich voor de geboorte geaccumuleerd heeft, het is zwart en kleverig. Dit meconium moet bin nen de eerste 24 uur verschijnen en wordt in de loop van de eerste 5 dagen na de geboorte verder geëlimineerd. Vanaf de vijfde dag begint de ontlasting er anders uit te zien: gewoonlijk goudgeel, mals of soms vloeibaar. Baby’s heb ben vaak na iedere borstvoeding een ontlas ting.

Je kleintje is te vroeg geboren. Het is een prema tuurtje, zoals ze dat noemen. Ze hebben je baby dus in een couveuse gelegd.

Je zoekt naar woorden om jezelf te troosten want de scheiding doet zo’n pijn. Het gewicht en de problemen van prematuren hangen af van het moment waarop ze geboren zijn en hun profiel, waardoor het niet mogelijk is hierover binnen de context van deze gids uit te wijden.

Aarzel niet om de artsen en verpleegsters van de neonatale afdeling met je vragen te bestoken, zij zijn zeker bereid om je de nodige antwoorden te geven en om je gerust te stellen.

Zodra je de kans hebt, ga je maar naar je kleintje kijken. Aai je baby over het hoofdje, praat erte gen en maak alvast kennis met elkaar.

Vraag gerust aan de verpleegsters wat je zelf kan doen, of je je kindje in je armen mag nemen, voe den en het badje geven. Het is zeker niet fout om te vragen wat je wel of niet mag doen.

Als je baby minder dan 2,5 kg weegt en toch vol dragen is, spreken we van een dysmature baby. In de meeste gevallen hoeft men zich hierover niet te veel zorgen te maken. Je baby wordt van heel dichtbij gevolgd, vooral wat betreft tempera tuur en glykemie (bloedsuikerspiegel).

In de meeste kraamklinieken is de kinderarts niet aanwezig bij bevallingen waar geen risico mee verbonden is. Je baby wordt dus onder zocht tijdens de uren die volgen op de geboor te of zelfs pas de volgende dag. De kinderarts zal je baby onderzoeken om na te gaan of hij of zij zich goed aan zijn of haar nieuwe leventje heeft aangepast, of het geen misvorming heeft en of het zenuwstelsel normaal functioneert.

Goed om te weten

Kijk gerust mee naar het onderzoek. Zo zie je waartoe je spruit al in staat is: over de rand van een tafel lopen, ‘stappen’, zich vastgrijpen, opletten, ... Misschien zet je wel angstogen op als je merkt dat de pe diater je baby niet als een broos wezentje behandelt. Hij of zij trekt je kindje vanuit een liggende in een zittende houding zon der zijn hoofdje te ondersteunen. Of men zal je baby plotseling loslaten zodat het de armpjes uitslaat en terug intrekt.

In tal van kraamklinieken kan vanaf de dag na de geboorte een test gebeuren om doofheid op te sporen. Een bloedafname kan vanaf de derde dag. Dit bloedmonster wordt gebruikt om even tuele zeldzame aandoeningen op te sporen, die zo snel mogelijk moeten behandeld worden om de toekomst van je kind veilig te stellen.

Goed om te weten

Aarzel niet om tijdens dit eerste medisch onderzoek alle vragen te stellen die je be zighouden.