Wat is een doula?

Een doula is meestal een vrouw die vanuit haar opleiding en ervaring ondersteuning biedt tijdens de zwangerschap, de bevalling en de periode erna. Ze staat de zwangere vrouw bij op fysiek, emotioneel en mentaal vlak. Het woord ‘doula’ komt uit het oud-Grieks en betekent vrij vertaald, ‘dienende vrouw’. Het staat synoniem voor wijsheid en vertrouwen.

De doula werkt samen met medische hulpverleners uit het ziekenhuis, de kraamkliniek of zelfstandige vroedvrouwen en is gebonden aan het beroepsgeheim. Sinds de jaren 80 wordt een doula steeds vaker gevraagd, zowel bij een thuisbevalling als in het ziekenhuis. Ze werkt als zelfstandige zorgprofessional.

Een vroedvrouw biedt medische zorg en is verantwoordelijk voor de gezondheid van moeder en kind, terwijl de doula zich richt op emotionele en fysieke ondersteuning zonder medische verantwoordelijkheden.

Zwangerschap

Tijdens de zwangerschap kunnen toekomstige ouders bij haar terecht met vragen en twijfels. Je doula zal je vooral informeren en emotioneel begeleiden. Je kan al meteen van bij het begin van je zwangerschap kennismaken en kijken of er een wederzijdse klik is. Daarna volgen een aantal infosessie waarin je doula je de nodige info meegeeft over de bevalling met tips over bevalhoudingen, ademhalingstechnieken en ontspanningsoefeningen. Dan kunnen jullie samen een geboorteplan opstellen voor de bevalling.

Bevalling 

Vanaf het moment dat je weeën beginnen, blijft je doula bij jou tot je baby geboren is. Tijdens de bevalling zal zij er alles aan doen om de vrouw tot rust te laten komen met behulp van ontspanning, massage, ademhaling, bevalhoudingen, grenzen en wensen bewaken en coaching.

Maar ook na de bevalling staat een doula de kersverse ouders bij tijdens de eerste weken. Na de bevalling kan je dan nog vragen stellen aan iemand die erbij was én jou bovendien goed kent. Je doula is meestal ook diegene die tijdens de bevalling foto’s maakt om nadien de herinneringen te koesteren.

Volgende zaken kunnen tot het takenpakket van een doula behoren:

• Een kennismakingsgesprek
• Twee vervolggesprekken tijdens de zwangerschap
• Het opstellen van je geboorteplan
• 24/7 ondersteuning tijdens je zwangerschap
• Ondersteuning tijdens de bevalling
• Een postpartumgesprek
• Een bevalverslag

Een doula is altijd bereikbaar tijdens je zwangerschap en kraamweek en blijft de hele tijd aan je zijde tijdens je bevalling. Verloskundigen en gynaecologen werken in ploegen, dus weet je nooit helemaal zeker wie aanwezig zal zijn tijdens de bevalling. Bij een doula heb je die zekerheid wel.

Een doula is er helemaal op gericht om jou te helpen ontspannen, waardoor je minder kans hebt op complicaties of medische ingrepen. Dat noemen we het doula-effect en werd ontdekt door twee kinderartsen, Dr. Marshall Klaus en Dr. John Kennell. Zij deden onderzoek naar hechting tussen moeder en kind in het postpartum-stadium. Ze lieten vrouwen observeren door studenten na hun bevalling en noteerden het aantal aanrakingen, aantal keer aankijken, het stemgebruik van de moeder, etc. In de resultaten viel het op dat bij een bepaalde studente de signalen voor hechting tussen moeder en kind veel vaker voorkwamen. Bovendien was bij deze mama's de bevalling makkelijker gegaan, korter van duur, met minder complicaties en minder ingrepen. De studente bekende dat ze al tijdens de bevalling aanwezig was in plaats van erna. De stille aanwezigheid van de studente was al voldoende voor de vrouwen om meer vertrouwen te hebben in zichzelf. Het onderzoek naar hechting was daardoor niet meer bruikbaar, maar “het doula-effect” deed wel zijn intrede.

1. Check welke opleiding ze heeft gevolgd
   Je kiest best een doula die geschoold is en een stevige achtergrond heeft. Op de website van de Vlaamse Federatie van Doulas vzw kan je een doula in opleiding of een gecertificieerde doula terugvinden. 
2. Het vinden van de perfecte doula begint met een kennismakingsgesprek. 
   Zo leren jullie elkaar meteen kennen en kan je kijken of er een klik is. Zo’n gesprek is meestal vrijblijvend, dus je kan alsnog annuleren voor je in zee gaat met je doula.
3. Denk aan de reistijd en afstand.
   Je kiest het best een doula die op minder dan een uur rijden woont van jouw huis en het ziekenhuis. Zo is ze gegarandeerd op tijd als jij moet bevallen. Bovendien bespaar je zo reiskosten voor haar verplaatsingen.
4. Bereid je voor.
   Zet voor het kennismakingsgesprek alvast je belangrijkste vragen en twijfels op papier. Zo kan je meteen de juiste vragen stellen aan je doula.
5. Neem je partner mee naar de gesprekken.
   Een doula is er niet alleen om jou te helpen, maar ook om je partner te begeleiden. Ga dus zeker samen op gesprek bij de doula zodat de klik er bij iedereen is.

De meeste doula’s werken als zelfstandige en bepalen dus zelf hun prijs volgens een vast pakket dat ze bieden of per uur. Hun dienstenpakket kan allerlei zaken bevatten en de prijs is dus sterk afhankelijk van wat jij zoekt. Daarnaast verschilt de prijs ook op basis van de opleiding, achtergrond en het aantal jaren ervaring van de doula. Doula’s die het theoretische deel van hun opleiding hebben afgerond en nu nog stage lopen, zijn meestal goedkoper.

Er bestaat nog geen algemene terugbetalingsregeling via het ziekenfonds. Soms valt het echter wel onder je hospitalisatieverzekering of biedt je ziekenfonds een gedeeltelijke terugbetaling. Je kan er ook voor kiezen om een deel van je geboortepremie van je ziekenfonds te investeren in een doula.