Yoga voor kinderen: help hen hun emoties te beheersen

Vanaf welke leeftijd kan je kind beginnen met yoga?

Yoga is niet alleen voor volwassenen! Vanaf jonge leeftijd biedt yoga tal van voordelen voor kinderen, zowel fysiek als emotioneel. Net als bij een sportieve activiteit leren kinderen via simpele houdingen en ademhalingstechnieken hun stress te beheersen, zich beter te concentreren en zelfvertrouwen op te bouwen. We bekijken samen hoe yoga jouw kind op een speelse manier dagelijks kan begeleiden in zijn of haar groei.

Eerste stapjes vanaf 2 jaar, samen met mama of papa

Vanaf 2 jaar ontdekken kinderen hun lichaam spontaan via beweging. Dit is het perfecte moment om de eerste yogahoudingen te introduceren in de vorm van leuke en veilige spelletjes.

Verander je woonkamer in een magische jungle waar je kindje kruipt als een slang of brult als een leeuw. Deze spontane bewegingen, begeleid door jouw zachte stem, creëren een unieke band terwijl de motoriek van je kind zich ontwikkelt.

Hou de sessies kort: 10 tot 15 minuten is voldoende om hun ritme te respecteren. Een kleurrijk matje en een paar knuffels volstaan om een betoverende sfeer te scheppen waarin yoga een gezamenlijk avontuur wordt voor ouder en kind.

Oefeningen op maat van kleuters (3 - 5 jaar)

Voor kleuters duren yogasessies meestal 15 tot 20 minuten: perfect afgestemd op hun concentratiespanne. Een eenvoudige mat of afgebakende ruimte volstaat om hen op een leuke manier met yoga kennis te laten maken.

Elke beweging wordt op een speelse manier geïntroduceerd, bijvoorbeeld via een verhaaltje of spelletje. Ademen wordt een ballon opblazen, stretchen lijkt op een kat die zich uitrekt in de zon. Om de houdingen visueel te maken, gebruiken leerkrachten vaak geïllustreerde kaarten.

Een korte yogasessie inlassen net voor een leermoment, helpt om de groepsenergie te kalmeren. Door dynamische houdingen af te wisselen met ontspanning, speel je als ouder of leerkracht in op de natuurlijke behoefte aan focus en rust.

Yoga voor kinderen tussen 6 en 8 jaar

Tussen 6 en 8 jaar ontwikkelen kinderen hun coördinatie en kunnen ze zich langer concentreren. De yogasessies kunnen iets gestructureerder worden, met eenvoudige reeksen waarin meerdere houdingen aan elkaar gekoppeld worden.

Ademhalingsoefeningen nemen nu een grotere plaats in. Je kind leert diep inademen en langzaam uitademen, vaak met behulp van beeldspraak of kleine verhaaltjes. Zo leert het zich beter concentreren en emoties herkennen.

Plezier blijft centraal staan: de houdingen worden aangeboden als ontdekkingsreis, zonder druk om het perfect te doen. Dankzij yoga ontwikkelt je kind meer evenwicht, souplesse en zelfvertrouwen, terwijl het met plezier en vrijheid blijft bewegen.

De evolutie vanaf 8 jaar en ouder

Vanaf 8 jaar benaderen kinderen yoga met meer beheersing. Hun lichaam is sterker en ze kunnen houdingen preciezer uitvoeren en langer aanhouden, terwijl het speelse karakter behouden blijft.

Sessies bevatten nu ook begeleide ademhalingsoefeningen die helpen om emoties te reguleren. Eenvoudige visualisaties zoals een vlinder die vliegt of een blaadje op de wind maken meditatie toegankelijk.

De oefeningen vloeien meer in elkaar over. Deze vloeiende reeksen stimuleren hun creativiteit, versterken hun concentratie en houden het plezier in bewegen levend.

Belangrijke houdingen om mee te starten

Voor je aan complexe reeksen begint, zijn bepaalde basisposities ideaal om je kind spelenderwijs te laten kennismaken met yoga. Ze zijn eenvoudig uit te voeren en laten hen op een leuke manier hun lichaam ontdekken. Hier zijn enkele eenvoudige voorbeelden voor thuis.

Houdingen geïnspireerd op dieren

Yoga wordt meteen leuker als het over dieren gaat!

Met de leeuwenhouding laat je kind spanningen los: mond wijd open, tong uitsteken en luid uitademen zoals een echte koning van de jungle. In een paar seconden is de druk van de ketel.

De cobrahouding versterkt de rug en opent de borstkas.

Bij de kikkerhouding verandert onrust in een spelletje: hurkend springt je kindje heen en weer, wat zowel evenwicht als concentratie traint.

De nieuwsgierige kat-houding zorgt voor soepele bewegingen: op handen en knieën wisselt je kind tussen een bolle en holle rug, net als een kat die zich uitrekt. Een heerlijk rustmoment om samen van te genieten.

De houding van de gelukkige vlinder

De vlinderhouding is heel geliefd bij kinderen. Zittend, met voetzolen tegen elkaar en knieën naar buiten, laat je kind zijn of haar benen zachtjes fladderen als vleugels. Deze eenvoudige beweging bevordert souplesse en kalmeert.

Voor extra ontspanning kan je kind een hand op zijn of haar hart leggen en bewust de ademhaling volgen. Je kan je kind ook aanmoedigen om zich een mooie vlinder voor te stellen die wegvliegt in een tuin vol bloemen. Kleintjes vinden het vaak fijn om dit moment te begeleiden met een rustig liedje.

Oefeningen met een bal

De yogabal zorgt voor extra spelplezier tijdens gezinsyoga. In de kattenhouding kan de bal onder de buik worden geplaatst om je kind te helpen de rekoefeningen beter te voelen.

Liggend op de rug kun je een bal op de buik leggen en je kind laten kijken hoe die mee omhoog en omlaag beweegt met de ademhaling: een leuke manier om concentratie te oefenen.
Je kunt er ook een spelletje van maken: de bal in een kring doorgeven terwijl iedereen in een yogahouding blijft, zorgt voor veel plezier en verbondenheid.

Een yogaritueel opbouwen met je gezin

Een kleine dagelijkse yogaroutine is een eenvoudige manier om samen te ontspannen en je kind te helpen zich goed te voelen in lichaam en hoofd. Of het nu ’s morgensvroeg bij het ontwaken is of net voor bedtijd, een paar minuten zijn al genoeg om er een vertrouwd rustmoment van te maken. 

Ochtendsessies voor een energieke start

Wat simpele rekoefeningen maken van het ochtendmoment iets aangenaams voor het hele gezin. Leg een matje of maak een gezellig hoekje, zet een rustig muziekje op en begin samen met drie diepe ademhalingen.

Doe daarna wat lichte bewegingen zoals de armen naar boven strekken of een eenvoudige kinderversie van de zonnegroet. Tien minuten volstaan om lichaam en geest zachtjes wakker te maken.

Heb je weinig tijd? Ook een mini-sessie werkt: een grote rekoefening, een voorwaartse buiging en een zachte draaibeweging naar links en rechts. Zo voelt je kind zich klaar voor de dag, en begin jij ook positief.

Oefeningen voor het slapengaan om tot rust te komen

's Avonds helpt yoga om tot rust te komen. Laat je kind rechtop staan met de voeten stevig op de grond en de armen omhoog strekken voor je ze langzaam laat zakken als zachte regen. Zo verdwijnen spanningen uit het lijf.

Liggend op de rug, met de handen op de buik, kan je kind rustig volgen hoe de adem in- en uitstroomt, zoals een vlinder die met de vleugels klappert. Trage, diepe ademhaling helpt ontspannen.

Sluit af met de maanpositie: in kleermakerszit zachtjes met het bovenlichaam ronddraaien, alsof je de maan volgt aan de hemel. Een korte voetmassage met cirkelvormige bewegingen maakt het ritueel compleet en helpt je kind rustig de nacht in te gaan.

Handige hulpmiddelen voor beginnende ouders

Wil je thuis yoga doen met je kind, dan hoef je geen expert te zijn. Er bestaan veel eenvoudige en toegankelijke hulpmiddelen om je op weg te helpen. Hier enkele ideeën om vol vertrouwen aan de slag te gaan.

Gratis printbare kaarten en fiches

Er zijn heel wat gratis online bronnen die gezinnen helpen om samen yoga te ontdekken. Sommige websites bieden geïllustreerde kaarten om te downloaden: met vooraan een mooie tekening van een houding en achteraan duidelijke uitleg om die samen uit te voeren.

Sommige reeksen bevatten 10 tot 65 kaarten in pdf-formaat. Je kunt ze printen en gebruiken als spel: je kind trekt een kaart en doet de houding die het ziet. Een speelse en laagdrempelige manier om yoga te verkennen.

Om af te wisselen zijn er ook fiches rond thema's zoals dieren of seizoenen. Hiermee kun je kleine verhaaltjes bedenken rond de houdingen en je kind gemotiveerd houden.

Boeken en video's op maat

Er zijn verschillende boeken ideaal om als gezin te beginnen met yoga.

Het boek "De wondere wereld van kinderyoga" van Helen Purperhart is populair dankzij de kleurrijke illustraties en eenvoudige uitleg. Ook "Yoga pret voor peuters en kleuters" biedt een stapsgewijze aanpak voor kinderen van 2 tot 6 jaar.

Wat video's betreft is het YouTube-kanaal "Yoga mee met Roos" van Zappelin (VRT), een hit bij kinderen. Deze video’s zijn speciaal afgestemd op kinderen met speelse verhalen, yoga-avonturen en emotie-ondersteunende thema’s, allemaal in het Nederlands gesproken.