Lage bloeddruk tijdens de zwangerschap: wat te doen?

Lage bloeddruk of hypotensie: wat is dat precies?

Een lage bloeddruk, ook wel hypotensie genoemd, betekent dat je bloeddruk tot onder de normale waarden daalt. Het is het tegenovergestelde van hoge bloeddruk (hypertensie). Dit betekent dat het hart niet voldoende bloed pompt om het lichaam goed van zuurstof te voorzien. Typische klachten zijn duizeligheid, vermoeidheid, flauwvallen of wazig zien. Hoewel hypotensie minder gevaarlijk is dan hypertensie, kan het toch lastig zijn, zeker tijdens de zwangerschap.

Wat is orthostatische of diastolische hypotensie?

Er bestaan verschillende vormen van hypotensie:

• Orthostatische hypotensie is een plotse bloeddrukdaling wanneer je snel rechtstaat na te hebben gezeten of gelegen. Je lichaam reageert dan te traag op de positiewijziging, waardoor je bloeddruk niet snel genoeg stijgt. Volgens het MSD Handboek spreek je hiervan bij een daling van meer dan 20 mmHg van de bovendruk (systolische druk) of 10 mmHg van de onderdruk (diastolische bloeddruk).

• Diastolische hypotensie verwijst specifiek naar een lage onderdruk (diastolische waarde) – dus de laagste waarde tijdens het ontspannen van je hart. Als deze lager is dan 60 mmHg, spreken we van een diastolische hypotensie.

9 of 10 als bloeddruk: is dat te laag?

Een bloeddruk of systolische druk van 9 of 10 wordt als laag beschouwd, maar is niet meteen reden tot ongerustheid. De normale bloeddrukwaarden liggen tussen 12 en 13 voor de bovendruk en rond 8 voor de onderdruk. Belangrijker is hoe jij je voelt: als je regelmatig symptomen zoals duizeligheid, extreme vermoeidheid of flauwtes ervaart, raadpleeg dan je arts.

Bloeddrukdaling aan het begin van de zwangerschap

In het eerste trimester is een lage bloeddruk heel normaal. Je lichaam past zich aan de zwangerschap aan: je bloedvolume stijgt, je bloedvaten verwijden en er gaat meer bloed naar de placenta. Dat zorgt voor een tijdelijke daling van de bloeddruk. Meestal is dat onschuldig, maar blijf waakzaam.

Wat zijn oorzaken van lage bloeddruk of hypotensie bij zwangere vrouwen?

Enkele veelvoorkomende oorzaken zijn:

• Hormonale veranderingen: zwangerschapshormonen zoals progesteron verwijden je bloedvaten.
• Uitdroging: kan leiden tot een daling van de bloeddruk.
• Langdurig liggen op je rug of rechterzijde, zeker in het derde trimester: dit kan de vena cava (grote ader) afknellen, waardoor er minder bloed naar je hart stroomt.

Wat zijn de symptomen van lage bloeddruk?

Als je deze signalen van een bloeddrukdaling herkent, kan je sneller reageren:

• Duizeligheid en licht gevoel in het hoofd, vooral bij plots rechtkomen. De bloeddruk past zich niet snel genoeg aan om voldoende bloed en dus zuurstof naar het hart en de hersenen te sturen.
• Extreme vermoeidheid: wanneer je bloeddruk laag is, krijgen je organen krijgen onvoldoende zuurstof. Dit veroorzaakt een soort lethargie, een ongewone algemene vermoeidheid.
• Wazig zien: een daling van de bloeddruk kan het gezichtsvermogen beïnvloeden. Een lage bloeddruk betekent namelijk dat er onvoldoende bloed naar de ogen stroomt, wat leidt tot gezichtsstoornissen en hoofdpijn.
• Flauwvallen: in ernstigere gevallen van bloeddrukdaling kan je het bewustzijn verliezen, met alle gevolgen van dien voor jouw gezondheid en die van je baby.
• Koude, klamme huid: je lichaam stuurt het bloed dan vooral naar de vitale organen, ten koste van je huid.
• Concentratie- of geheugenproblemen: je hersenen krijgen minder bloed en zuurstof, waardoor je moeite hebt om je te concentreren en informatie te onthouden.

Veroorzaakt vermoeidheid een lage bloeddruk?

Meestal is het net andersom: lage bloeddruk zorgt voor vermoeidheid. Maar omgekeerd kan ook: als je uitgeput bent, kan je bloeddruk dalen doordat je lichaam op een lager pitje draait. Rust daarom voldoende tijdens je zwangerschap om je bloeddruk stabiel te houden.

Wanneer moet je je zorgen maken over een lage bloeddruk tijdens de zwangerschap?

In de meeste gevallen is een lage bloeddruk bij zwangere vrouwen onschuldig. Maar ervaar je vaak of ernstige symptomen (zoals flauwvallen of zware duizeligheid), neem dan contact op met je arts. Zeker als je ook pijn op de borst, ademhalingsproblemen of verwardheid voelt: dat kunnen tekenen zijn van verwikkelingen.

Hoe verhoog je een te lage bloeddruk tijdens de zwangerschap?

Enkele tips om je bloeddruk te stabiliseren:

• Blijf goed gehydrateerd: drink 1,5 tot 2 liter water per dag. Vermijd alcohol.
• Eet regelmatig en evenwichtig: eet zes kleine maaltijden per dag i.p.v. drie grote. Dit helpt om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden en een lage bloeddruk te voorkomen. Zorg ook voor voldoende zoutinname, tenzij je arts anders adviseert.
• Vermijd langdurig rechtstaan: als je moet rechtstaan, beweeg je voeten, wissel van steunpunt en span je kuitspieren regelmatig aan om de bloeddoorstroming te stimuleren.
• Doe aan lichaamsbeweging: wandel of doe lichte zwangerschapsoefeningen.
• Draag steunkousen (compressiekousen) om de bloedsomloop te bevorderen.
• Als je rust, ga dan bij voorkeur op je linkerzij liggen om de bloedtoevoer naar het hart en de baby te verbeteren. Als je op je rechterzij ligt, druk je namelijk op de holle ader. Kies idealiter voor een halfliggende houding met je rug tegen kussens. 
• Sta langzaam op: voorkom duizeligheid door niet bruusk te bewegen.
• Vermijd warme, slecht verluchte ruimtes en te warme baden.

Welke voeding helpt om de bloeddruk te verhogen?

Naast het spreiden van je maaltijden kan je met de juiste voeding je bloeddruk ondersteunen. Bespreek altijd met je arts wat voor jou geschikt is, maar over het algemeen geldt:

• Zoute voeding: zout helpt vocht vast te houden en verhoogt zo het bloedvolume, wat een stijging van de bloeddruk kan bevorderen.
• Kaliumrijke voedingsmiddelen: Bananen, sinaasappels, avocado’s en spinazie helpen je bloeddruk te reguleren.
• Ijzerrijke voeding: om bloedarmoede – en dus lage bloeddruk – te voorkomen. Denk aan rood vlees, groene bladgroenten en volkoren granen.

Bronnen: Vlaams Instituut Gezond Leven (gezondleven.be), de website van het Universitair Ziekenhuis Leuven (uzleuven.be) en het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (kce.fgov.be).