Hoe weet je of je kindje klaar is om te stoppen met luiers?

Om fysiek klaar te zijn om de luier achterwege te laten, moet je kindje dat ook lichamelijk aankunnen. Hoe weet je dat? Als je kind zonder hulp de trap op en af kan, betekent dit dat hij of zij controle begint te krijgen over de sluitspieren. Dat wil zeggen dat hij/zij zich kan inhouden door de bekkenbodemspieren aan te spannen. 

Ja, dit is essentieel om zelf naar het potje te kunnen gaan. Ook al zal je kindje in het begin nog vaak je hulp nodig hebben, het is belangrijk dat hij of zij zelf de broek omlaag kan doen. Als dat niet lukt, kan dat ontmoedigend zijn en een rem zetten op het leerproces.

Dit is de absolute voorwaarde om luiers achterwege te kunnen laten... zonder dat je meteen met ongelukjes te maken krijgt. Als de luier na het middagdutje meerdere keren droog is, is dat een heel goed teken. Meestal zijn kinderen eerst overdag zindelijk (dagzindelijkheid), en pas later ook 's nachts (nachtzindelijkheid). Maar uitzonderingen bestaan: sommige kinderen zijn ineens helemaal zindelijk, zowel overdag als ’s nachts.

Rond een jaar, anderhalf jaar, wordt je baby zich er bewust van wanneer hij in zijn luier plast of poept. De verbinding tussen hersenen en blaas of darmen wordt sterker, en plassen of kaka doen wordt een bewuste handeling. Als je kindje begint te zeggen “pipí” of “kaka” vóór het iets doet – en jou dus waarschuwt – is dat een duidelijk signaal dat het klaar is voor het potje.

Raakt je kindje de luier aan en zegt het iets zoals “pipí”, “kaka” of “vies”, en vraagt het om een schone luier? Dan stoort het zich aan een natte of vuile luier – wat een goede indicatie is dat het toe is aan de volgende stap: het potje.

Zindelijkheid gaat niet alleen over lichamelijke rijpheid, maar ook over begrip. Je kindje moet snappen wat het potje is en waarom we naar het toilet gaan. Als je kind je volgt naar het toilet of speelt met knuffels die ‘op het potje’ gaan, is dat een positief signaal. Een slimme tip: laat het potje binnen bereik staan, bijvoorbeeld in de badkamer of in een hoekje van het toilet, zodat je kindje er vrij mee kan kennismaken – al spelend of om er écht iets in te doen.

Na hun tweede verjaardag willen veel kinderen zelfstandiger zijn. Ze willen groot zijn. Dat is hét moment om samen een leuk potje te gaan kopen, en onderbroekjes of slipjes die je kindje zelf kiest. Dit is een grote stap op emotioneel vlak: je kindje neemt afscheid van zijn babytijd en alles wat daarbij hoort. Het potje gebruiken – en de inhoud daarvan in het toilet gooien – is voor een kind ook het loslaten van iets dat uit zijn of haar lichaam komt. Dat kan eng zijn. Maar door dit geleidelijk aan positief te benaderen, bijvoorbeeld door complimentjes te geven, zal hij/zij het potje leren gebruiken.

Je peuter wordt steeds nieuwsgieriger naar wat jij doet – inclusief je toiletbezoek! Als hij of zij jou volgt naar het toilet, kun je van het moment gebruikmaken en het potje aanbieden. Kinderen leren immers veel door imitatie.

Kinderen kunnen zich meestal maar op één grote verandering tegelijk focussen. Als je kindje net begint te kruipen, praten, naar een nieuwe opvang gaat of er een broertje of zusje is geboren, stel dan het potjestraject liever even uit. Wacht tot er weer rust is in het gezinsleven en in het hoofd van je kindje.

•  In het begin zijn luierbroekjes die gemakkelijk naar beneden kunnen worden getrokken heel handig: ideaal om ongelukjes te beperken of voorkomen.
• Neem buitenshuis altijd extra kleding mee.
• Zindelijkheidstraining kan soms even duren: wees geduldig!
• Wil je kindje opeens terug luiers? Ga daar niet meteen in mee. Dat kan verwarrend zijn. Of misschien was hij of zij nog niet helemaal klaar om echt te stoppen met luiers.
• Moedig je kindje aan in dit leerproces – bijvoorbeeld als het pipí doet op het potje – want dat helpt bij een succesvolle zindelijkheidstraining.

En, is jouw kindje er klaar voor?