Hoe helpt vitamine B9 je om je zwangerschap voor te bereiden?

Folaten, ook wel foliumzuur of vitamine B9 genoemd, zijn cruciale moleculen voor het evenwicht van het lichaam. Ze spelen een essentiële rol bij de aanmaak van DNA, de aminozuurstofwisseling en de celgroei. Folaten zijn ook belangrijk voor de aanmaak van stoffen zoals serotonine (een neurotransmitter die ook wel het gelukshormoon genoemd wordt) en indirect ook melatonine (het zogenaamde slaaphormoon).

Folaten zijn nodig voor de celvernieuwing en de aanmaak van rode bloedcellen. Wanneer je te weinig folaten binnenkrijgt, kan er bloedarmoede ontstaan of kunnen er ernstigere gezondheidsproblemen optreden.

Foliumzuur is essentieel voor de goede werking en vernieuwing van lichaamscellen. Tijdens de zwangerschap is een voldoende hoog foliumzuurgehalte van groot belang voor de correcte ontwikkeling van de weefsels van de foetus. Vooral in het eerste trimester is foliumzuur van vitaal belang, want dan begint de vorming van de organen.

Foliumzuur en folaten voorkomen neurale buisdefecten, anencefalie, gespleten lip of gehemelte, en spina bifida. Daarom wordt er in België aangeraden om al in de periode vóór de conceptie te starten met foliumzuursuppletie om tekorten te voorkomen. Volgens het Belgisch Centrum voor Farmacotherapeutische Informatie (BCFI) wordt een dagelijkse inname van 0,4 mg foliumzuur aanbevolen vanaf minstens vier weken vóór de bevruchting tot acht weken erna.

Een tekort aan vitamine B9 kan optreden bij een onevenwichtige voeding waarin te weinig groenten, fruit en granen zitten. Ook aandoeningen die de opname van voedingsstoffen in de darm verstoren, zoals coeliakie of de ziekte van Crohn, kunnen tot een tekort leiden. Daarnaast kunnen alcoholisme, roken of bepaalde geneesmiddelen een tekort aan vitamine B9 veroorzaken.

Een foliumzuurtekort veroorzaakt onder meer megaloblastaire anemie. De voornaamste symptomen van een tekort aan foliumzuur zijn vermoeidheid, bleekheid, duizeligheid, hoofdpijn en spierkrampen.

Wanneer een tekort aan vitamine B9 vastgesteld wordt, zal de arts een supplement voorschrijven in de vorm van tabletten. Daarnaast is het belangrijk om een evenwichtig dieet te volgen dat rijk is aan groenten, fruit en peulvruchten. Bij zwangere vrouwen wordt standaard een foliumzuursupplement voorgeschreven.

Idealiter start je met foliumzuursuppletie minstens 4 weken voor de conceptie en blijf je deze innemen tot minstens 8 weken na de bevruchting, zoals aanbevolen door het BCFI. In elk geval is het essentieel om een arts of gynaecoloog te raadplegen over foliumzuursuppletie. Hoewel een overdosis foliumzuur zeldzaam is, wordt zelfmedicatie tijdens de zwangerschap afgeraden. Als je medicatie moet nemen, bespreek dit dan altijd met de zorgverlener die je opvolgt.

Vitamine B9 komt in grote hoeveelheden voor in bakkersgist, al is de consumptie daarvan beperkt. Rijke bronnen zijn peulvruchten zoals linzen, en groene bladgroenten zoals spinazie en broccoli. Ook asperges bevatten veel vitamine B9 en helpen zo het risico op neurale buisdefecten en beroertes te beperken.

Granen en gedroogde vruchten, alsook noten en amandelen bevatten eveneens een aanzienlijke hoeveelheid vitamine B9. Daarnaast zijn vruchten zoals passievrucht, citrusvruchten en rood fruit goede bronnen. Lever bevat een zeer hoge concentratie vitamine B9, maar wordt tijdens de zwangerschap sterk afgeraden vanwege het risico op een overdosis vitamine A. Eet deze voedingsmiddelen bij voorkeur snel wanneer ze nog vers zijn en hanteer een lichte/zachte kookmethode om verlies van vitamine B9 te beperken.

Voor zwangere vrouwen is het belangrijk te weten dat tal van voedingsmiddelen bijdragen aan een goede gezondheid en het risico op neurale buisdefecten of bloedarmoede helpen verlagen.

Fruit is een uitstekende bron van foliumzuur tijdens de zwangerschap. Let wel: wie lijdt aan zwangerschapsdiabetes moet met sommige soorten fruit matiger zijn. Passievruchten bevatten de grootste hoeveelheid vitamine B9. Ook citrusvruchten zijn bijzonder rijk aan foliumzuur.

Een glas versgeperst sinaasappelsap in de ochtend (vermijd suikerrijke industriële varianten) is een goede keuze: het levert niet alleen vitamine B9 en C, maar ook tal van mineralen en kan de vorming van nierstenen helpen voorkomen. Elke dag een handjevol gedroogd fruit eten is eveneens aan te raden om vitamine B9, foliumzuur en folaten binnen te krijgen.