Op welke leeftijd spreekt je baby zijn eerste woordjes uit?

Een kindje zegt zijn eerste woordjes gemiddeld rond de leeftijd van 12 maanden, maar in werkelijkheid begint het leerproces van spreken al veel eerder.

Laat je baby op zich wachten om te praten? Geen zorgen, net zoals bij leren stappen, ontwikkelt elk kind zich op zijn eigen tempo. Sommige kindjes zullen al voor hun eerste verjaardag hun eerste woordje uitspreken, terwijl anderen pas rond 18 maanden beginnen te praten.

Voor veel kinderen is hun eerste woordje “mama” of “papa”. Maar sommige durvers verrassen hun ouders met een ander woord, zoals de naam van de hond, een kleur, een groente of de naam van hun broer of zus. Je merkt het: er zijn geen vaste regels over wat het eerste woordje moet zijn. Het is dus perfect mogelijk dat je kindje zijn creativiteit de vrije loop laat wanneer het begint te praten.

Vanaf jonge leeftijd luistert en kijkt je baby naar jullie. Zo bouwt hij beetje bij beetje een soort mentale woordenlijst op van alledaagse begrippen. Om je baby te helpen praten en woorden op te slaan in zijn brein, is het belangrijk om dingen te benoemen en te vertellen wat je samendoet.

Je kan bijvoorbeeld gebruik maken van prentenboeken of kijkboeken. Zo kan je kindje de woorden visueel koppelen aan wat hij hoort. Samen boekjes lezen stimuleert zijn geheugen, zijn taalontwikkeling én zijn interesse in lezen.

Begint je baby te praten, maar begrijp je hem niet altijd? De eerste woordjes zijn vaak moeilijk te begrijpen. Het vraagt wat geduld en ervaring van jou als ouder. Zo kan je kindje bijvoorbeeld “toto” zeggen als hij een auto bedoelt.

Op 3 maanden: de eerste brabbels van je baby

Vanaf 3 maanden ontdekt je baby zijn stem en begint hij de eerste klanken te maken, vaak in de vorm van brabbels zoals “aah” of “oeoe”. Die geluidjes herken je vast wel! Je baby experimenteert met zijn stem en kijkt hoe jij daarop reageert. Ook lichaamstaal wordt nu belangrijk: met glimlachjes, oogcontact en bewegingen laat je baby zien wat hij voelt of nodig heeft.

Op 6 maanden: het gebrabbel breidt uit

De communicatie met je baby gaat een nieuwe fase in. Zijn gebrabbel wordt gevarieerder en intensiever met herhalingen van lettergrepen zoals “ba”, “da” of “ma”. Wat je baby hoort in zijn omgeving beïnvloedt zijn klanken. Je zal merken dat je kleine spruit heel wat te vertellen heeft! Je baby observeert jouw gezichtsuitdrukkingen en lijkt met zijn geluiden op jouw woorden te reageren. Dit is het ideale moment om kinderliedjes te zingen of rustig tegen hem te praten.

Op 12 maanden (1 jaar): de eerste echte woordjes

Rond zijn eerste verjaardag bereikt je kindje een mijlpaal: de eerste herkenbare woordjes van 1 of 2 lettergrepen verschijnen, zoals “mama”, “papa” of “koekje”. Het blijft nog basis, maar je baby begrijpt veel meer dan hij zelf kan zeggen. Hij begint ook woorden te koppelen aan voorwerpen of mensen. Interacties met jou en anderen versnellen deze ontwikkeling.

Let op: het is verleidelijk om op babytalk over te schakelen, maar dat helpt je kind niet. Gebruik correcte woorden en verbeter je kindje subtiel wanneer het een woord verkeerd uitspreekt. Bijvoorbeeld: zegt hij “oh een toto!”, dan antwoord je: “Ja, je hebt de auto gezien!”

Zeg ook liever “auto” in plaats van “vroem vroem” of “kat” in plaats van “miauw”. Zelfs als je kindje klanken of onomatopeeën gebruikt, is het belangrijk dat jij normaal blijft spreken met eenvoudige maar echte woorden.

Op 18 maanden: de eerste 50 woordjes

Je kindje begint simpele woordjes te combineren tot mini-zinnetjes. Je hoort misschien “nog koekje” of “mama weg”. Zijn woordenschat groeit snel. Hij begrijpt tot 50 woorden, al zegt hij er zelf misschien maar tien. Hij begint taal ook te gebruiken om behoeften of gevoelens uit te drukken, zoals “honger”, “slapen” of “knuffel”.

Op 24 maanden (2 jaar): de woordenschat groeit snel

Vanaf 2 jaar kent je kind gemiddeld 200 tot 300 woorden. Hij combineert die in korte zinnen van 2 à 3 woorden, zoals “spelen buiten” of “papa komt”. De vooruitgang is nu bijna dagelijks zichtbaar. Je baby gaat van losse woorden naar echte zinnen. Zodra hij begonnen is, is er geen stoppen meer aan!

Hij begrijpt eenvoudige opdrachten zoals “haal je boek” en toont meer interesse in wat en wie hem omringen. Hij imiteert wat hij hoort. Praat dus veel met je kindje om zijn woordenschat uit te breiden. 

Op 36 maanden (3 jaar): je kindje wordt een echte babbelaar

Op 3 jaar vormt je kind vlot zinnen van 3 tot 5 woorden. Hij kan zijn ideeën, gevoelens en ervaringen uitdrukken. Zijn woordenschat telt zo’n 1.000 woorden, maar maak je geen zorgen als dat minder is – dat verschilt per kind.

Je kindje stelt nu veel vragen zoals “waarom?” of “wat is dat?”, en begint tijdsbegrippen te gebruiken zoals “nu”, “later” of “morgen”. Hij kan kleine gebeurtenissen navertellen, ook al klopt de volgorde soms nog niet helemaal. Dit vermogen om te vertellen wat hij heeft gedaan of gezien is een belangrijke stap in zijn taal- én sociale ontwikkeling.

Wist je dat? Vanaf 6 maanden kan je je baby al gebarentaal aanleren om met hem te communiceren. Ook al kan hij de gebaren nog niet meteen nadoen, hij zal ze onthouden en later gebruiken als zijn eerste vorm van communicatie met jullie via gebarentaal.

Blijf verhalen voorlezen, liedjes zingen en dagelijks met je kindje praten. Vertel over je dag, stel open vragen en moedig hem aan om te vertellen. Zelfs als hij nog niet helemaal duidelijk spreekt. Die gesprekken geven hem zelfvertrouwen en helpen hem zijn taalvaardigheid te ontwikkelen.

Merk je dat je kindje zijn voornaam gebruikt in plaats van “ik”? Geen zorgen, dat is normaal. Het duurt even voor een kind zijn eigen identiteit goed begrijpt. Meestal leren kinderen pas rond hun derde verjaardag om “ik” te gebruiken in plaats van hun eigen naam.

We herhalen het graag: elk kind ontwikkelt zich in zijn eigen tempo. Vergelijk jouw kindje dus niet met zijn broertje, zusje of andere kindjes.

Heb je twijfels over de taalontwikkeling? Bespreek dit dan met je huisarts of Kind en Gezin. Volgens Kind en Gezin spreken we van een mogelijke taalachterstand als:

• Je kindje op 18 maanden nog niet praat en ook weinig op andere manieren communiceert.
• Je kindje moeite heeft om jou te begrijpen.
• Je kindje op schoolleeftijd amper spreekt of geen zinnen vormt.
• Je kindje weinig woorden gebruikt en nauwelijks vooruitgang toont.

En wat was het eerste woordje van jouw kind?