Duizeligheid tijdens de zwangerschap

Duizeligheid bij de vrouw: wat zijn de oorzaken van een draaierig gevoel tijdens de zwangerschap?

Bij zwangere vrouwen worden duizeligheidsklachten veroorzaakt door verschillende lichamelijke processen die rechtstreeks in verband staan met de zwangerschap. Vooral het eerste en derde trimester zijn gevoelige periodes, maar duizeligheid kan in principe op elk moment voorkomen. Het is belangrijk om de precieze oorzaak te kennen, zodat je weet hoe je er beter mee kunt omgaan en tegelijk jouw welzijn en dat van je baby kunt beschermen.

Een daling van de bloeddruk, vaak orthostatische hypotensie genoemd, is een van de meest voorkomende oorzaken. Dit gebeurt vooral wanneer je snel van liggende of zittende houding naar rechtop gaat. Door deze plotse beweging stroomt er tijdelijk minder bloed naar je hersenen, waardoor je een wazig gevoel krijgt, je evenwicht verliest en soms ook extreme vermoeidheid ervaart.

Maar er zijn nog andere oorzaken die duizeligheid tijdens de zwangerschap kunnen verklaren:

• Hypoglycemie (lage bloedsuikerspiegel): dit komt vaak voor bij zwangere vrouwen, vooral als je te lang niet eet. Je voelt je dan duizelig, misselijk en soms ook slap in de spieren.
• Compressie van de onderste holle ader (vena cava): dit gebeurt meestal in de laatste maanden van de zwangerschap. Vooral wanneer je op je rug ligt, kan de baarmoeder druk uitoefenen op deze grote ader, waardoor de bloeddoorstroming naar het hart vermindert. Dit leidt tot een lagere bloeddruk en verhoogt de kans op een flauwte.
• Uitdroging: door veelvuldig braken of te weinig vochtinname.
• Onevenwichtige voeding met tekorten: zoals een tekort aan ijzer of foliumzuur, wat duizeligheid kan versterken.

Misselijkheid en duizeligheid: wat zijn de 5 alarmsignalen tijdens de zwangerschap?

Hoewel duizeligheid tijdens de zwangerschap meestal onschuldig is, kunnen er toch enkele alarmsignalen optreden die wijzen op een mogelijke medische complicatie. Dit zijn vijf signalen waarbij je extra waakzaam moet zijn:

• Aanhoudende en hevige duizeligheid: duren de klachten meerdere uren en/of ga je zelfs even buiten bewustzijn? Dan kan dit wijzen op een onderliggend probleem, zoals een infectie of een neurologische stoornis.
• Vaginale bloedingen: duizeligheid in combinatie met bloedverlies kan een teken zijn van een miskraam (vooral in het begin van de zwangerschap) of een probleem met de placenta (placenta praevia of loslating).
• Hevige buikpijn: duizeligheid samen met scherpe buikpijn vraagt om onmiddellijke medische hulp.
• Ernstige hoofdpijn en zichtproblemen: intense hoofdpijn in combinatie met wazig zien kan wijzen op pre-eclampsie (zwangerschapsvergiftiging), zeker wanneer je bloeddruk verhoogd is.
• Hartkloppingen of ernstige kortademigheid: dit kan duiden op ernstige bloedarmoede of een hart- en vaataandoening. Een bloedonderzoek is dan nodig om je hemoglobine- en ijzerwaarden te controleren.

Zwangerschap en de holle ader: waakzaamheid tegen flauwvallen in het derde trimester

In het derde trimester is je baarmoeder zo gegroeid dat ze druk kan uitoefenen op de onderste holle ader (vena cava), vooral wanneer je op je rug ligt. Dit fenomeen staat bekend als het syndroom van de vena cava-compressie of het hypotensief syndroom van rugligging.

Doordat de terugstroom van bloed vanuit je benen naar je hart gedeeltelijk wordt geblokkeerd, daalt je bloeddruk en vertraagt je hartslag. Hierdoor kun je plots een flauwte (vagale malaise) krijgen. Je voelt je duizelig, krijgt warmteopwellingen, wordt extreem moe en kunt zelfs kort het bewustzijn verliezen.
Om dit te voorkomen, wordt aangeraden:

• zoveel mogelijk op je linkerzijde te liggen en rugligging te vermijden;
• je benen omhoog te leggen of in de lucht te houden bij een dreigend flauwtegevoel;
• warme ruimtes en te strakke kledij te vermijden;
• langzaam recht te komen na het liggen, om een plotse bloeddrukdaling te vermijden.

Eerste tekenen en symptomen: wanneer begint zwangerschapsduizeligheid?

Duizeligheid tijdens de zwangerschap kan al vanaf de eerste weken voorkomen. Vaak gaat dit samen met vermoeidheid, hoofdpijn, misselijkheid of zelfs braken. Bij sommige mama’s blijven de klachten gedurende de volledige negen maanden aanwezig. Je lichaam ondergaat in die periode immers grote veranderingen.

Dit zijn de belangrijkste oorzaken die tot duizeligheid kunnen leiden:

• Hormonale veranderingen: aan het begin van de zwangerschap stijgt je progesterongehalte sterk. Dit zorgt ervoor dat je bloedvaten zich verwijden en je bloeddruk daalt. Daardoor krijgen je hersenen tijdelijk minder zuurstof, wat een draaierig gevoel veroorzaakt.
• Toename van het bloedvolume: je hart moet extra hard pompen om voldoende zuurstof en voedingsstoffen naar de placenta en je baby te brengen. Dat kan ten koste gaan van je eigen behoeften, met duizeligheid of een flauwte tot gevolg.
• Hypoglycemie: je bloedsuiker kan in het begin van de zwangerschap sneller schommelen. Vooral tussen de maaltijden door kan je een lage bloedsuiker ervaren, met duizeligheid, misselijkheid, bleekheid en zwakte als gevolg. Daarom helpt het om je maaltijden goed te verdelen over de dag.
• Vermoeidheid: de vele veranderingen in je lichaam vragen veel energie. Misselijkheid en braken versterken dit gevoel. Soms leidt dit tot een lage bloeddruk (zwangerschapshypotensie), waardoor je bij plotse bewegingen duizelig wordt.
• Bloedarmoede (anemie): in het derde trimester heeft ongeveer één op drie zwangere vrouwen een lager hemoglobinegehalte, meestal door ijzer- of foliumzuurtekort. Vaak merk je dit enkel door vermoeidheid, maar duizeligheid kan er ook een symptoom van zijn. Bij ernstige anemie kun je bovendien een snelle hartslag, bloeddrukdalingen of flauwvallen ervaren.

Blijf je last hebben van duizeligheid of worden de klachten erger, dan is het belangrijk om dit met je arts te bespreken en de nodige onderzoeken te laten doen.

Duizeligheid tijdens de zwangerschap: hoe herken je het, hoe uit het zich?

Duizeligheid tijdens de zwangerschap kan zich op verschillende manieren uiten. De intensiteit en frequentie verschillen van vrouw tot vrouw en van trimester tot trimester. Dit zijn de meest voorkomende symptomen:

Zwanger: licht gevoel in het hoofd en draaierigheid

Dit zijn vaak de eerste signalen van duizeligheid. Ze komen plots op, vooral als je te snel rechtstaat. Je hebt het gevoel dat alles draait of dat je evenwicht wankel is. Vaak zijn schommelingen in je bloeddruk of bloedsuiker hier de oorzaak van.

Flauwtegevoel

Een flauwtegevoel gaat gepaard met zwakte, wazigheid en soms een tintelend of verdoofd gevoel. Het kan optreden in warme, drukke ruimtes of na lang rechtstaan, omdat je bloedcirculatie dan minder vlot verloopt.

Vermoeidheid

Vermoeidheid is een klassiek symptoom tijdens de zwangerschap. Je lichaam werkt hard om je baby te laten groeien en de hormonale veranderingen versterken dit nog. Vermoeidheid kan duizeligheid verergeren, vooral ’s avonds of wanneer je slecht geslapen hebt.

Opvliegers

Plots warm krijgen, zweten en een gevoel van benauwdheid zijn typische opvliegers. Door de toegenomen bloedcirculatie en hormonale schommelingen komen deze vaak voor in het begin van de zwangerschap en vergroten ze de kans op duizeligheid.

Hoofdpijn

Hoofdpijn tijdens de zwangerschap ontstaat vaak door hormonale veranderingen, stress of vermoeidheid. Het gaat soms samen met duizeligheid, zeker als je te weinig drinkt of lang niet gegeten hebt.

Kortademigheid

Naarmate je zwangerschap vordert, kan je meer buiten adem raken omdat je groeiende baarmoeder tegen je middenrif drukt. Dit ademtekort kan een duizelig gevoel versterken, zeker bij inspanning of in kleine ruimtes.

Misselijkheid en braken

Misselijkheid en braken komen typisch vooral voor in de eerste maanden van de zwangerschap en kunnen erger worden door duizeligheid. Een lege maag of verzwakt gevoel kan misselijkheid en overgeven versterken.

De meeste van deze symptomen zijn onschuldig, maar het is wel belangrijk om ze op te volgen. Zo bewaak je je eigen welzijn én dat van je baby. Houden de klachten aan of worden ze storend, raadpleeg dan altijd een arts.

Is het normaal om duizelig te zijn tijdens de zwangerschap?

Duizeligheid komt vaak voor tijdens de zwangerschap. In de meeste gevallen is het onschuldig en het gevolg van de vele veranderingen die je lichaam doormaakt. Je kunt zelf heel wat doen om deze duizeligheid te beperken met eenvoudige leef- en voedingsgewoonten:

• zorg voor voldoende slaap en rustmomenten;
• vermijd langdurig rechtstaan en plotse houdingveranderingen;
• eet evenwichtig om bloedarmoede of een lage bloedsuiker te voorkomen;
• drink genoeg water om goed gehydrateerd te blijven.

Vertige pendant la grossesse : quand faut-il s'inquiéter ?

Duizeligheid tijdens de zwangerschap komt regelmatig voor, vooral in het eerste en tweede trimester. Vaak hangt dit samen met hormonale en lichamelijke veranderingen. In het begin van de zwangerschap zorgen de stijgende niveaus van progesteron en oestrogeen ervoor dat je bloedvaten zich verwijden om je baarmoeder en baby beter van bloed te voorzien. Hierdoor kan je bloeddruk wat dalen, wat duizeligheid veroorzaakt. Ook vermoeidheid, lage bloedsuiker of lang rechtstaan kunnen dit verergeren.

Maar wanneer moet je opletten? 

Hoewel duizeligheid meestal onschuldig is, is het belangrijk om waakzaam te zijn als:

• de duizeligheid vaak voorkomt, hevig is of lang aanhoudt;
• je er buikpijn, bloedverlies of wazig zicht bij hebt;
• je duidelijke zwakte voelt of hevige hartkloppingen ervaart.

In die gevallen is het verstandig om een arts te raadplegen. Zo kunnen mogelijke complicaties zoals bloedarmoede, infecties of problemen met de bloedsomloop tijdig opgespoord en behandeld worden.

Waarom heb ik duizeligheid tijdens de zwangerschap, in het begin of tegen het einde?

Of je nu aan het begin of het einde van je zwangerschap bent, duizeligheid is meestal een gevolg van de veranderingen die je lichaam doormaakt. Toch verschilt de oorzaak vaak per fase van de zwangerschap:

Duizeligheid in het begin van de zwangerschap

In het eerste trimester komt duizeligheid vooral door vermoeidheid, misselijkheid en braken. Ook de sterke stijging van het hormoon progesteron speelt mee, omdat dit je bloedvaten verwijdt en je bloeddruk verlaagt.

Duizeligheid aan het einde van de zwangerschap

In de tweede en vooral derde trimester wordt duizeligheid vaak veroorzaakt door druk op de onderste holle ader (vena cava). Dit is de grote ader die het bloed uit je onderlichaam terug naar je hart voert. Omdat ze net achter je baarmoeder loopt, kan de groeiende baarmoeder deze ader afknellen, zeker als je op je rug ligt. Dit fenomeen heet het syndroom van vena cava-compressie of hypotensief syndroom bij rugligging.

De verminderde bloedstroom naar je hart kan dan leiden tot duizeligheid of flauwtes. Daarom wordt meestal aangeraden om niet plat op je rug te liggen, maar eerder op je linkerzij te rusten of te slapen. Dat vermindert de druk op de ader en bevordert een betere doorbloeding voor jou en je baby.

Wanneer treden duizeligheden tijdens de zwangerschap op?

Duizeligheid kan op verschillende momenten in de zwangerschap voorkomen, maar komt het vaakst voor in het eerste trimester. De hormonale schommelingen, veranderingen in je bloeddruk en de toename van het bloedvolume spelen hierin een grote rol.

Wat te doen als ik duizelig ben tijdens de zwangerschap?

Vooral: raak niet in paniek, want stress kan je duizeligheid verergeren. Ga rustig zitten of, nog beter, ga liggen met je benen omhoog. Heb je het te warm, trek dan wat kleren uit (zoals een sjaal of trui) en drink een beetje water. Als het kan, ga even naar buiten of zet een raam open om frisse lucht binnen te laten.

Hoe duizeligheid verlichten als je zwanger bent?

Wanneer je zwanger bent, zijn er verschillende dingen die je kunt doen om duizeligheid te verlichten én het risico op nieuwe klachten te beperken. Zodra je duizelig wordt, is het belangrijk om onmiddellijk:

• te gaan zitten of liggen. Zo voorkom je dat je valt en jezelf of je baby bezeert.
• rustig buikademhalingsoefeningen te doen om kalm te blijven en je lichaam te stabiliseren.
• een vast punt in de kamer te fixeren voor je, of iets boven je. Dat helpt om het gevoel van draaien te verminderen.
• plotse bewegingen van je hoofd of snelle houdingwissels te vermijden.

Daarnaast kun je met een gezonde levensstijl het risico op duizeligheid beperken:

• eet regelmatig en verdeel je maaltijden over de dag om een lage bloedsuikerspiegel te voorkomen;
• drink voldoende, verspreid over de dag (idealiter 1,5 tot 2 liter water);
• vermijd te warme ruimtes, hete baden of drukke, benauwde plekken;
• neem voldoende rust en doe een middagdutje als dat nodig is;
• draag geen te strakke kleding die je bloedsomloop hindert;
• leg je hoofdeinde iets hoger in bed.

Duizeligheid verlichten in het begin van de zwangerschap

Heb je vooral in het eerste trimester last van duizeligheid? Dan helpen deze tips:

• Sta niet te snel recht en neem je tijd om van houding te veranderen.
• Vermijd situaties die je duizelig kunnen maken, zoals lang rechtstaan of je blootstellen aan warmte.
• Zorg dat je voldoende water drinkt en goed gehydrateerd blijft.

Blijven de klachten aanhouden of komen er andere symptomen bij, dan is het belangrijk om je arts te raadplegen voor persoonlijk advies.

Duizeligheid vermijden aan het einde van de zwangerschap

In de laatste maanden kan duizeligheid ontstaan doordat je baby meer druk uitoefent op je bloedvaten en je maag. Met deze tips kun je het risico beperken:

• Neem regelmatig rust en ga bij voorkeur liggen op je linkerzijde, zodat je bloedsomloop beter blijft werken.
• Vermijd langdurig rechtstaan en vermoeiende fysieke activiteiten.
• Drink voldoende en eet regelmatig om je bloedsuikerspiegel stabiel te houden.

Krijg je vaak duizeligheid of maak je je zorgen over je klachten, bespreek dit dan met je arts of vroedvrouw. Zij kunnen je gezondheid en die van je baby nauwkeurig opvolgen.

Hoe omgaan met duizeligheid tijdens de zwangerschap?

Neem de tijd om rustig recht te komen, vooral ’s ochtends: ga eerst even op de rand van je bed zitten en sta daarna pas recht. Ook overdag geldt: verander je houding geleidelijk.

Zorg dat je tijdens de maaltijden voldoende eet. Het is normaal om meer trek te hebben als je zwanger bent. Neem bij elke maaltijd wat trage suikers (zoals volkorenbrood, pasta of aardappelen) zodat je bloedsuikerspiegel stabiel blijft.
Stop wat fruit, noten of gedroogd fruit in je handtas voor wanneer je een hongertje voelt. Zo heb je snel een kleine energieboost bij de hand. Een goede zwangerschapsvoeding is essentieel om ongemakken te beperken.

• Drink voldoende: minstens 2 liter water per dag.
• Gun jezelf voldoende nachtrust en doe eventueel een korte siësta overdag.
• Draag niet te warme kleding, zeker niet in verwarmde ruimtes.
• Vermijd te hete baden.
• Krijg je duizeligheid wanneer je ligt? Draai je dan voorzichtig naar je andere zijde.

Hoofdpijn en zwangerschap: hoe duizeligheid stoppen?

Hoofdpijn tijdens de zwangerschap kan duizeligheid versterken, zeker wanneer die veroorzaakt wordt door stress, vermoeidheid, uitdroging of een onevenwichtige voeding. Met deze eenvoudige maatregelen kun je de klachten vaak verlichten en zelfs voorkomen:

• Drink regelmatig water: streef naar 1,5 tot 2 liter per dag. Een droge huid of voortdurend dorstgevoel zijn signalen dat je te weinig drinkt.
• Eet meerdere kleine maaltijden per dag: door vaker te eten in kleinere porties voorkom je een te lage bloedsuikerspiegel.
• Neem voldoende rust: plan korte pauzes in en zorg dat je genoeg slaapt, zodat je lichaam kan herstellen.
• Let op je houding: vermijd plotse bewegingen en beperk het lang rechtstaan.
• Kies voor ijzerrijke voeding: een tekort aan ijzer kan hevige vermoeidheid en duizeligheid veroorzaken. Bij twijfel kan een bloedonderzoek uitwijzen of je last hebt van bloedarmoede.

Heb je regelmatig last van duizeligheid in combinatie met aanhoudende hoofdpijn? Wacht dan niet en neem contact op met je arts voor verder onderzoek en begeleiding.