favorieten
Ovulatie

Hoe werkt een ovulatietest?


Geschreven op 12/08/2022 door Family Service,
Gewijzigd op 30/01/2024

Als je probeert zwanger te worden, begin je meestal zo spontaan mogelijk. Je stopt met anticonceptie en vrijt erop los met je partner. Maar wat als dat niet werkt? Dan is het handig om te weten wanneer je eisprong plaatsvindt, zodat je kan vrijen op dagen dat je het meest vruchtbaar bent. Daarvoor dient een ovulatietest.

Profiteer van voordelen tot 600€, praktische en onmisbare tips
talrijke stalen, gratis dozen

Ovulatie, hoe werkt het ook alweer? 

Ovulatie is wanneer een eierstok een eicel vrijlaat, wat meestal gebeurt in het midden van je menstruatiecyclus. Eerst zorgt een hormoon ervoor dat verschillende kleine zakjes in je eierstokken groeien. Eén zakje wordt groter dan de rest en maakt oestrogeen, een hormoon dat je lichaam voorbereidt op een mogelijke zwangerschap. Wanneer er genoeg oestrogeen is, geeft je lichaam een ander hormoon vrij dat ervoor zorgt dat de eicel uit het zakje springt - dat is de ovulatie. Na de ovulatie verandert het zakje in iets dat progesteron maakt, wat helpt om je lichaam klaar te houden voor een zwangerschap. Als de eicel niet bevrucht wordt, stopt alles en begint je menstruatie, en dan start de hele cyclus opnieuw. Dit proces kan variëren van persoon tot persoon en wordt beïnvloed door dingen zoals stress en je gezondheid.

Hoe werkt een ovulatietest? 

Het doel van een ovulatietest is bepalen op welke dagen je het meest vruchtbaar bent en dat zijn de dagen rond je eisprong. Daarvoor moet je dus weten wanneer je eisprong of ovulatie precies valt. Bij een eisprong komt een rijpe eicel vrij uit je eierstokken en dat gebeurt doorgaans twee weken voor je menstruatie. Een ovulatietest meet de hoeveelheid luteïniserend hormoon (LH) in je lichaam. Twee dagen voor je eisprong plaatsvindt, maak je heel veel van dit hormoon aan en detecteert een ovulatietest dat in je urine.

Wanneer neem je een ovulatietest?

Om een ovulatietest correct te doen, moet je de verschillende fasen van je menstruatiecyclus kunnen onderscheiden. Een cyclus duurt gemiddeld achtentwintig dagen. Wie een regelmatige cyclus heeft, kan een ovulatietest doen zeventien dagen voor de volgende menstruatie. Heb je een onregelmatige cyclus, dan begin je beter al wat vroeger. Je kan je cyclussen in kaart brengen gedurende zes maanden. Daarna kan je je baseren op de kortste cyclus voor je volgende ovulatietest. Een positieve test betekent dat je eisprong er binnen de 2 à 4 dagen aankomt, maar een piek in LH kan meerdere dagen aanhouden.

Hoe moet je een ovulatietest gebruiken?

Om je test zo betrouwbaar mogelijk te doen, drink je best zo weinig mogelijk water tot vier uur voor je de test doet. Water verdunt je urine waardoor de uitslag minder betrouwbaar is. Ook doe je een ovulatietest het best rond de middag omdat je de aanmaak van LH ’s ochtends op gang komt en tegen de middag zijn piek bereikt heeft. Je kan de test meerdere dagen na elkaar doen om te ontdekken op welke dag je LH-waarde het hoogst is. Doe de test dan steeds op hetzelfde moment van de dag en beperk je tot hetzelfde merk en dezelfde soort ovulatietest.

Positieve ovulatietest

Een positieve ovulatietest duidt op een hoge concentratie van het luteïniserend hormoon (LH) in je urine, wat betekent dat je ovulatie waarschijnlijk binnen 24 tot 36 uur plaatsvindt. Dit is je meest vruchtbare periode. De test detecteert de LH-piek die voorafgaat aan de ovulatie, waardoor je kunt bepalen wanneer je de grootste kans hebt om zwanger te worden. Het is belangrijk om te onthouden dat een positieve test niet garandeert dat je zwanger wordt, maar het geeft je wel waardevolle informatie over je cyclus en vruchtbaarheid.

Licht streepje 

Een licht streepje op een ovulatietest kan soms verwarrend zijn. Het betekent meestal dat er een kleine hoeveelheid LH in je urine is gedetecteerd, maar niet genoeg om als een positief resultaat te worden beschouwd. Dit kan erop wijzen dat je lichaam zich opmaakt voor de LH-piek, maar dat je nog niet op het hoogste vruchtbaarheidspunt bent. Het is aan te raden om de test de volgende dagen te blijven herhalen, omdat het LH-niveau snel kan stijgen en je zo de piek kunt vaststellen.

Digitale ovulatietest 

Digitale ovulatietesten bieden een duidelijker en gebruiksvriendelijker alternatief voor de traditionele lijntjestesten. In plaats van het interpreteren van vage lijnen, geven deze testen een expliciet digitaal resultaat, zoals 'hoog' of 'piek'. Dit neemt de onzekerheid weg bij het interpreteren van de testresultaten. Digitale testen zijn vaak nauwkeuriger in het vaststellen van de LH-piek, waardoor ze een betrouwbare keuze zijn voor vrouwen die hun vruchtbare dagen nauwkeurig willen volgen. Ze zijn vooral handig voor vrouwen die moeite hebben met het beoordelen van de meer subjectieve lijntjestesten.

Wanneer is een ovulatietest nodig?

In 99% van de gevallen geeft een ovulatietest een juiste uitslag. Toch kan je ook zelf uitrekenen wanneer je ovulatie valt, maar enkel als je een heel regelmatige menstruatiecyclus hebt. Zelfs als je cyclus licht varieert in lengte, kan je je ovulatie nog zelf berekenen maar moet je wel een een marge incalculeren. Je houdt je cyclus dan gedurende 6 maanden nauwkeurig bij. Daarna neem je je kortste cyclus en trek je daar 14 dagen vanaf. Gedurende 3 tot 4 dagen voor die datum ben je in principe vruchtbaarder.

Een ovulatietest is vooral nodig als je menstruatiecyclus zeer onregelmatig is. Het is dan zeer moeilijk om je eisprong te gaan uitrekenen. Je kan wel afgaan op je vaginale afscheiding. Op de dagen voor een eisprong is deze helderder en plakkeriger, een beetje zoals ongekookt eiwit. Zo kan je ook nagaan of je in je vruchtbare dagen zit, al is deze methode een stuk minder betrouwbaar dan een ovulatietest.

Wat is de betrouwbaarheid van een ovulatietest? 

Ovulatietesten worden algemeen beschouwd als een betrouwbare manier om de meest vruchtbare periode in de menstruatiecyclus te bepalen. Ze hebben een hoge nauwkeurigheidsgraad, vaak meer dan 99%, bij het detecteren van de LH-piek in de urine die voorafgaat aan de ovulatie. Echter, hun betrouwbaarheid kan beïnvloed worden door verschillende factoren, zoals het niet correct volgen van de gebruiksinstructies, het tijdstip van de dag waarop de test wordt uitgevoerd, en individuele hormonale schommelingen. Bovendien kunnen bepaalde medische aandoeningen of medicijnen, zoals die voor vruchtbaarheidsbehandelingen, de resultaten beïnvloeden. Hoewel ovulatietesten een goede indicator zijn voor ovulatie, garanderen ze niet de conceptie. Het is altijd aan te raden om bij twijfel of bijzondere omstandigheden een arts of specialist te raadplegen.

Ovulatietest als zwangerschapstest?

Het gebruik van een ovulatietest als zwangerschapstest is niet betrouwbaar en wordt niet aanbevolen. Hoewel ovulatietesten ontworpen zijn om het luteïniserend hormoon (LH) te detecteren, dat piekt vlak voor de ovulatie, kunnen ze soms ook het zwangerschapshormoon hCG (humaan choriongonadotrofine) oppikken. Dit kan leiden tot verwarring of onjuiste interpretaties. Zwangerschapstesten zijn specifiek ontworpen om hCG te detecteren, dat alleen aanwezig is als je zwanger bent. Voor een betrouwbare bevestiging van zwangerschap is het dus essentieel om een echte zwangerschapstest te gebruiken, die bedoeld is om de aanwezigheid van hCG in de urine nauwkeurig te meten.

Andere manieren om ovulatie te bereken

  1. Kalendermethode: Door je menstruatiecyclus nauwkeurig bij te houden, kun je een schatting maken van je ovulatiedagen. Ovulatie vindt meestal plaats ongeveer 14 dagen voor de start van je volgende menstruatie. Dit werkt het beste bij regelmatige cycli.

  2. Basale lichaamstemperatuur (BBT): Je lichaamstemperatuur stijgt lichtjes na de ovulatie. Door dagelijks, 's ochtends voor het opstaan, je temperatuur te meten en op te schrijven, kun je een patroon herkennen. Een lichte temperatuurstijging kan wijzen op ovulatie.

  3. Cervicaal slijm: De consistentie en kleur van cervicaal slijm veranderen gedurende je cyclus. Rond de ovulatie wordt het slijm helderder, elastischer en meer 'eiwitachtig', wat duidt op een verhoogde vruchtbaarheid.

  4. Lichamelijke symptomen: Sommige vrouwen ervaren ovulatiepijn (mittelschmerz) of andere symptomen zoals lichte krampen, borstgevoeligheid of verhoogd libido rond hun ovulatie.

  5. Ovulatievoorspellingskits: Deze digitale of smartphone-apps gebruiken de gegevens van je menstruatiecyclus, samen met symptomen en soms zelfs temperatuurmetingen, om je ovulatie te voorspellen.

Het is belangrijk om te onthouden dat deze methoden kunnen variëren in effectiviteit en dat ze afhankelijk zijn van individuele verschillen en de regelmaat van je cyclus. Voor persoonlijk advies is het raadzaam een gezondheidsprofessional te raadplegen.